“Wai” Taylandlıların saygı ifadesi olarak iki ellerini göğüs seviyesinde birleştirip başlarını hafifçe öne eğerek yaptıkları hareketin adıdır. Tayland’da sosyal davranışın önemli bir parçasıdır. Öğretmenlere, yaşça büyük olanlara, aileye, devlet büyüklerine wai yapılır. Eğer bir kişi size wai yapmışsa mutlaka karşılık vermelisiniz, karşılık vermemek saygısızlık olarak kabul edilir. Bir kişi asla kendinden küçük birine yapmamalıdır. “Kru” ise öğretmen demektir. Wai Kru, yalnızca mevcut öğretmenine saygı göstermeyi ima etmekle kalmaz, aynı zamanda disiplinin tüm öğretmenlerine de saygı içerir.
Wai Kru, Muay Thai eğitiminin her aşamasının önemli bir parçasıdır. Bunu şu sırayla açıklayabiliriz:
1-Keun Kru ya da Yok Kru (Öğrenci Olarak Kabul)
Geçmişte, öğrenci, gerçek eğitime başlamadan önce eğitmen için bir süre çalışmak zorundaydı; bu süre boyunca eğitmen, öğrencinin güvenilir, dürüst ve iyi olduğundan emin olmak için onu takip ederdi. Eğitmen öğrenciden emin olduktan sonra Keuk Kru ya da Yok Kru töreni yapması için izin verir. Bu tören öğretmenler günü olduğuna inanılan perşembe günleri yapılır. Öğrenci eğitmenine mum, tütsü, pirinç, kurutulmuş çiçek vb. saygı sembolleri sunar. Her zaman dürüst olacağına, kendinden zayıflara kabadayılık etmeyeceğine, mütevazı, merhametli, disiplinli, saygılı olacağına, ulusuna sadık olacağına insanlar için iyilik yapacağına yemin eder. Mümkün olduğunca birlik olup yardım edeceğine söz verir. Tören sonunda öğretmen öğrenciyi, öğrenci de öğretmeni eğitim için kabul etmiş olur. Ayrıca eskiden okullarımızda içtiğimiz ant gibi Taylandlı öğrencilerde okullarında her sabah benzer bir uygulama yapmaktadırlar.
2-Kronb Kru
Kronb Kru, öğrenci için eğitimini tamamladıktan sonra düzenlenen bir törendir. Öğrenci artık bilgi ve becerisini başkalarına aktarma ve aynı zamanda durumuna göre uyarlama ve kullanma becerisine sahiptir. Müsabakalarda yarışmaya hazırdır. Bu törende öğrenci, eğitim kampının geleneğine göre mongkon verilir. Bu tören perşembe günü öğleden önce eğitmenin evinde veya tapınakta yapılır.
3-Yıllık Wai Kru
“Yıllık Wai Kru”, Tayland’ın antik zamanlarından gelen bir gelenektir. Bu tören alışılmış bir şekilde Haziran ayında Perşembe günü yapılır. Öğrenciler öğretmenlerine Phan denilen çiçeklerden yapılan bir platform vererek saygılarını sunarlar.
Diğer bir gün ise 16 Ekim’dir. 1956’da öğretmenlerin her insanın hayatındaki önemi fark edilmiş, öğrencilerin öğretmenlerine saygı göstermeleri için özel bir gün olması önerilmiş ve kabul edilmiştir.
Ayrıca 17 Mart Muay Thai gününde de wai kru etkinlikleri düzenlenir sporcular çalıştırıcılara saygılarını sunarlar.
4-Wai Kru – Ram Muay
“Ram” dans , “muay” ise boks, dövüş anlamına gelmektedir. Ram Muay sporcunun stilini ve kontrolünü kalabalığa gösterdiği, rakibine meydan okuduğu aynı zamanda da bedenini ve zihnini müsabakaya hazırladığı bir danstır. Sporcular geleneksel olarak mongkon, praijoud ve pong malai ile ringe gelirler. Eğer bir yabancıysanız bu geleneğe önem vermeniz ve dikkat etmeniz gerekmektedir. Tay’lar bu geleneği çok ciddiye alırlar ve bu dansa karşı yapılan herhangi bir saygısızlık hakaret olarak algılanır. Dans Sarama müziği ile yapılır. Sarama Muay Thai’nin ayrılmaz bir parçasıdır.
Wai Kru kısmının başlangıcında sporcular ringi üç kez saat yönünün tersine, iplere ve dört köşeye dokunarak gezerler. Buna “ringi mühürlemek” denir. Böylece kötülüklerin ringe giremeyeceğine inanılır.
Thep Panom
İlk aşamada dizlerinin üzerine çökülür, ayaklar parmak ucunda dururken eller göğüs seviyesinde wai pozisyonundadır.
Kom Krap
Üç kez Tanrı’ya, ailelerine ve çalıştırıcılarına yani ustalarına saygı için önce elleri sonra gövdeleri ile önlerine eğilirler. Önce sol el yere konulur, daha sonra sağ el ve vücut ile birlikte baş öne eğilir. Önce sağ el kaldırılır sonra sol el ve vücut ilk konumuna döner. Müslüman sporcular inançları gereği bu kısmı yapmamayı tercih ederler fakat Wai Kru dini bir ayin değil bir gelenektir. Her sporcu kendi inancına göre saygı amaçlı bu geleneği yerine getirmekte özgürdür.
Tawai Bangkom
Aynı pozisyonda vücut öne eğilirken kollar arkaya doğru uzatılır ve geriden öne doğru uzatılıp başın önünde elleri birbirinin üzerinden geçirilerek iki daire yapılır. Gövde dik konuma gelirken baş hafifçe geriye eğilir, avuç içleri yukarıya bakacak şekilde eller alının üzerinde birleştirilir. Bu pozisyondan eller birlikte avuç içleri göğse bakacak şekilde çevrilerek hareket bitirilir (Wai Pra Bhrama). Bu iki kez tekrarlanır. Bu kısımda sporcular geleneksel olarak kendisi ve rakibi açısından onurlu bir mücadele olması için dua ederler.
Prom
Bu aşamaya “ram promsina” denir.“Promsina” 4 yön demektir. Dizler üzerinde iken bir ayak arkaya doğru uzatılıp havaya kaldırılır ve dizin üzerinde durulur. Diğer ayak yere basılır ve ondan destek alınır. Elleri göğüs üzerinde biri diğerinin üzerinden geçirilerek üç kez daire yapılır. Önceki figürde olduğu gibi alına da götürülebilir. Farklı figürler uygulanabilir. Arkadaki ayak müzik ritmi ile kaldırıp indirilirken eller önce alına gider sonra iki yana açılır ve bu 3 kez 4 yöne de tekrarlanır. Ağırlık arkaya uzatılan ayak üzerine verilip öndeki bacak öne doğru gerdirilir. Aynı zamanda müsabaka öncesi bacaklar ve kalça esnetilmiş olur. Bu figürler Krala saygı içindir. Bunun sebebi Muay Thai’yi koruyan kişi olarak görülmesidir.
Ram Muay
Sonraki kısıma “Ram Muay” denir.. Bu aşamada dövüşçü ayağa kalkar. “Yang Sam Khum” denilen geleneksek bir yürüyüş ile ringin içerisinde 4 yönede gider. Dizini yukarı kaldırır, dizini kaldırdığı taraftaki eliyle dizini ve kalçasını yürüyeceği yöne çevirerek üç adım atar, ellerini öne doğru iki daire yaparak gard değiştirir ve daha sonra geriye bir daire yaparak kalır. Ana ilkesi saldırıya uğrandığında en az boşluğu vererek dengeyi kaybetmeden ilerlemektir. Başlangıç pozisyonunda sol yumruk hafifçe görüş seviyesinin altında dirsek dışa doğrudur, diğer yumruk göğüs hizasındadır ve dirsek vücuda bitişiktir. Dizler hafif kırık durmalıdır ve ağırlık merkezi iyi ayarlanmalıdır. Diz L şeklinde olacak şekilde dirsek ile arasında boşluk olmayacak şekilde havaya kaldırılır. Çapraz olarak sağa ya da sola doğru tutulur. Yürüyüş çapraz olarak yapılır. Geleneksel savunma ve saldırı verimliliğini arttıran bir adımlamadır. Yumruk, tekme, diz, dirsek koordinasyonunu geliştirir.
Bu aşamada dövüşçüler hayvanları veya meslekleri taklit eden birçok karmaşık hareket sergiler ve rakibin gözdağı vermeye çalışırlar. Örneğin bir avcı, bir asker, bir cellat hareketlerini taklit edebilirler. Rakibine bir yay ile ok atabilir, öldürüp cenazesini gömüyor gibi yapabilir, kılıçla kafasını uçuruyor ya da bir mızrak atıyor gibi yapabilir. En çok bilinen geleneksel teknikler Hong Hern, Yoong Fon Hang, Yoong Ram Pan, Sod Soi Mala, Phra Rama Plang Sorn, Sue Lak Hang, Sov Noy Pra Pang, Chak Pang Pad Nah’dir.
Thep Nimitra
Bu figürlerden sonra dövüşçü önce ringin ortasına gelir, Yang Sam Khum adımlarıyla, elleri birbiri etrafında daire yaparak, rakip köşeye arkasını dönmeden, geri adımlarla kendi köşesine döner. Rakibin köşesini selamlar.
Pitee Tod Mongkon
Tören sonunda dövüşçü köşesine çalıştırıcısına döner ve kru sporcunun başından mongkonu ve boynundan pong malai’yi alır. Bu aşamaya “Pitee Tod Mongkon” denilmektedir. Geleneksel olarak kru şu üç kelimeyi okur: om palang (kutsal güç), om plotpai (kutsal koruma) ve om chaichana (kutsal zafer ). Farklı inançlara sahip dövüşçüler kendi inançlarına göre dua edebilirler. Bazı çalıştırıcılar hafifçe dövüşçünün yüzüne, başına ve vücuduna su sıçratır ve daha sonra bir yudum su ikram eder. Bu halen tören sürecinin bir parçasıdır. Ardından dövüşçü dişliğini takar ve müsabaka başlar.
En çok kullanılan dans figürlerinden ikisini açıklayalım:
Hong Hern (Kuğunun Gururu)
 |
| Saenchai |
Adım 1: Sağ ayağınızı kaldırın ve geriye doğru uzatın. Sol ayak üzerinde durun. Vücudunuzu öne doğru eğin. Kollarınızı yanlara doğru uzatarak dansı gerçekleştirmeye başlayın, avucunuzun içi aşağı bakarken dizinizi kırın ve hafifçe eğilin.
Adım 2: Dizinizle yükselirken kolunuzu ve elinizin bileğini yukarı doğru bükün ve parmaklarınızı yukarıya uzatın.
Adım 3: Sağ ayağınızı yere koyun, ardından sol ayağınızı geriye doğru uzatın, uçan kuşa benzer şekilde dansı gerçekleştirmeye devam edin. Havada tuttuğunuz dizinizi öne çekip aynı taraftaki elinizle dizinizi üç kez ovuşturun. Daha sonra ayağınızı indirin. Vücut, kol ve avuç içi hareketi müzikle uyuşmalıdır.
Adım 4: “Yang Sam Khum” ile dört yönede yürüyerek baştaki 3 adımı dört yöne tekrarlayın. Son kez ortaya gelin Thep Nimitra sonrası rakibinizin köşesini selamlayın. Bu “Wai Kru” nun sonudur ve “Hong-Hern” dansı denir.
 |
| Saenchai |
Phra Rama Plang Sorn ( Rama ok atıyor)
 |
| Genç ” Namsaknoi” |
Phra Rama Phlang Sorn dansı genellikle sadece rakibin köşesi yönünde gerçekleştirilir.
Adım 1: Vücudunuzu doğru yönde çevirin. Wai Phra Brahma’yı bir kere sergileyin.
Adım 2: Sol ayağınızı öne doğru adım atın. Sol elinizde bir yay tutuyormuş gibi öne uzatın.
Adım 3: Sağ elinizle sırtınızdan ok alıyormuş gibi yapıp kolunuzu dik konumdan yukarıya uzatırken sağ dizinizi de yukarıya doğru kaldırın. Sonra ok tuttuğunuz sağ elinizi başınızın üzerinde 3 kez çevirirken sol dizinizle de vücudunuzu müzikle uyumlu bir şekilde esnetin. Sağ elinizi sol elinizin yanına getirip hedefinize doğru bakarak oku serbest bırakın.
Adım 4: Oku serbest bırakırken kaldırmış olduğunuz sağ ayağınızı yere vurun ve son dizinizi yukarıya kaldırın. Bundan sonra sol eliniz alnınızın üstünde ok attığınız yöne bakın ve sonucu görmek için bekleyin. Rakibinizi vuramamış ve sonuçta hayal kırıklığına uğramışsanız köşenize bakarak başınızı sağa ve sola sallayarak ifade edersiniz. Vurmuşsanız köşenize bakar, gülümsersiniz ve başınızı yukarı ve aşağıya eğerek onaylayabilirsiniz.
Adım 5: “Yang Sam Khum” ile köşenize dönün, daha sonra rakibinize selam vererek dansı bitirin.
Sarama
Muay Thai’de müsabakaya ve müsabaka öncesi Ram Muay’a eşlik eden geleneksel bir müziktir. (Ram Muay, maç başlamadan önce dövüşçüler tarafından gerçekleştirilen, eğiticinin, ailenin ve savaşçının kendisine, rakibe, krala, ülkesine ve dinine saygısını gösteren geleneksel bir danstır.) Müzik müsabakanın heyecanını takip etmesi gerektiğinden canlı olarak dört müzisyen tarafından çalınır. Hazır bir beste çalınmaz. Wai Kru esnasında çalınan müzik Ram Muay’ın zarif ve onurlu tavrını yansıtırken maç esnasında çalan müzik daha farklıdır. Müsabaka durduğunda müzikte kesilir, hakem başla komutu verdiğinde müzik devam eder. Müziğin temposu ringde neler olduğunu yansıtabileceği gibi aynı zamanda bu tempoyu arttırılarak sporcuları dövüşmeleri için teşvik de edilebilirler. Özellikle batıdaki boks maçlarına hiçbir zaman müzik eşlik etmemesi nedeniyle bu geleneğe aşina olmayanlar garip bulabilirler.
Pi java, klong khaek, ching adında üç adet müzik aleti ile yapılır.
Pi java, Hindistan’dan gelen pi java genelde Pi Kaek olarak anılır. Bir çeşit klarnettir. Saramada duyacağınız ana ses budur.
Klong Khaek, genellikle biri diğerinden daha büyük olan iki davuldur. İki yüzlerinin çapları birbirine eşit değildir. Büyük olana tarafına “Na rui” denirken, küçük olana “Na tan” denir. Her davul bir kişi tarafından avuç içi ya da parmaklar ile vurularak çalınır. Yüksek tonlu olan davula tua pu(erkek), düşük tonlu olana ise tua mia(dişi) denir. İki sesin karışması ile karmaşık bir ritmik dizgi yaratılır.
Ching, pirinç veya demirden yapılmış bir çift zildir. İki zil birbirine vurularak bir ses üretilir. Bu çalgıyı çalan müzisyen aynı zamanda grubun şefidir ve tempoyu o belirler.
Bazı batı ülkelerindeki popüler inancın aksine, antrenman sırasında Taylandlılar bu müziği dinlemezler. Sadece dövüş sırasında çalınır. Antrenmanlarında onlarda bizim gibi popüler şarkılar veya rock müzik gibi tempolu ve hareketli müzikleri dinlerler.
